„Ci, którzy żyją w pamięci potomnych, nigdy nie umierają naprawdę.”
Katyń – ocalić od zapomnienia
Od stycznia do czerwca 2025 roku uczniowie ZSP im. S. Staszica, brali aktywny udział w działaniach edukacyjnych i patriotycznych poświęconych pamięci ofiar Zbrodni Katyńskiej. Dzięki współpracy szkół, muzeum, lokalnych historyków oraz nauczycieli Zespołu Humanistycznego naszej szkoły, młodzież mogła poznać zarówno miejsca pamięci w przestrzeni publicznej, jak i osobiste losy Opocznian zamordowanych przez NKWD.
Upamiętnienie w przestrzeni publicznej – Dęby Pamięci, pomniki, tablice
Najbardziej widocznym elementem projektu było odwiedzanie miejsc pamięci rozsianych po Opocznie. Młodzież odwiedziła Pomnik Katyński przy cmentarzu św. Marii Magdaleny, będący symboliczną mogiłą Polaków zamordowanych w ZSRR. Tam, przy trzech krzyżach oplecionych drutem kolczastym, uczniowie oddawali hołd ofiarom i uczyli się, czym była Zbrodnia Katyńska.
Równie ważnym aspektem było poznanie symboliki Dębów Pamięci – posadzonych w różnych częściach miasta ku czci konkretnych osób. Uczniowie odwiedzili m.in.:
- Dąb poświęcony por. Jerzemu Nowickiemu przy SP nr 2,
- Dąb Edwarda Mikołajczyka i Antoniego Gmerka przy LO im. Żeromskiego,
- Dąb Stanisława Bąka przy ZSS nr 1,
- Dąb Franciszka Herzoga przy ZSP.
Przy każdym Dębie umieszczono tabliczki informacyjne, a nauczyciele historii prowadzili terenowe lekcje patriotyzmu. Uczniowie poznawali losy zamordowanych oficerów i policjantów, którzy zginęli w Katyniu, Charkowie i Twerze.
Ślady opoczyńskich ofiar w Muzeum Regionalnym i Cmentarzu przy ulicy Moniuszki
W ramach współpracy z Muzeum Regionalnym w Opocznie uczniowie uczestniczyli w lekcjach muzealnych poświęconych Zbrodni Katyńskiej. Młodzież mogła zapoznać się z materiałami archiwalnymi: kopiami dokumentów, fotografiami, wspomnieniami rodzin ofiar oraz publikacjami przygotowanymi przez regionalistów.
W muzeum prezentowano m.in. wystawę o oficerach z Opoczna zamordowanych na Wschodzie oraz eksponowano pamiątki po Jerzym Nowickim i Lucjanie Menke. Uczniowie zapoznali się z cyfrowymi kopiami wspomnień rodzin, artykułami na muzealnym Facebooku i lokalnymi opracowaniami historycznymi.
Uczniowie uczestniczyli również w prelekcji historyka – regionalisty Lidii Świątek – Nowickiej , o opocznianach, którzy zginęli w 1940.
Młodzież naszej szkoły, wybrała się na cmentarz przy ulicy Moniuszki, gdzie na pomniku oraz otaczających go kamiennych płytach znajdują się nazwiska mieszkańców Ziemi Opoczyńskiej zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze, a także tych, którzy zaginęli na terenie Związku Radzieckiego w czasie II wojny światowej
Edukacja przez czytanie, tworzenie i oglądanie – biblioteka, gazetki, referaty i multimedia
4 czerwca 2025 roku uczniowie kl. 3M2 wraz z opiekunami: Małgorzata Siwek i Marzena Jaruga odwiedzili Bibliotekę Pedagogiczną, gdzie zapoznali się z bogatym zbiorem książek, albumów i czasopism poświęconych Zbrodni Katyńskiej. Wśród prezentowanych publikacji znalazły się wspomnienia rodzin, opracowania historyczne, atlasy ofiar oraz dokumenty źródłowe. Bibliotekarze przygotowali również wystawę książek pod hasłem „Katyń – świadectwa pamięci”.
W szkole uczniowie przygotowali gazetki tematyczne, prezentujące sylwetki opoczyńskich ofiar, referaty na godzinach wychowawczych oraz kalendarium wydarzeń.
Dzięki wspólnym działaniom nauczycieli, muzealników i uczniów udało się stworzyć wielowymiarowy projekt, który nie tylko przekazuje wiedzę historyczną, ale też kształtuje w młodych ludziach postawy empatii, pamięci i odpowiedzialności.
Niech te słowa pozostaną przesłaniem dla wszystkich:
„Ci, którzy żyją w pamięci potomnych, nigdy nie umierają naprawdę.”
Katyń – ocalić od zapomnienia.
Zespół Nauczycieli Humanistów
